Behandelaanbod
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een zeer effectief bewezen behandeling. Het is effectief in de behandeling van verschillende stoornissen (bijv. depressieve stoornissen en angststoornissen). In CGT wordt ervan uitgegaan dat mensen gedachten en gedragingen hebben die bij kunnen dragen aan het ontstaan, voortbestaan en het verergeren van hun ziekte. In de behandeling krijgen patiënten informatie over hun stoornis en de manier waarop gedachten en gedrag van invloed zijn op de stoornis. Er wordt samen met de patiënt gekeken naar wat vaak negatieve, catastrofale gedachten zijn en wat het bewijs voor en tegen die gedachten zijn. Ook wordt er samen met de patiënt gekeken naar welke gedragingen de psychische stoornis beïnvloeden. Zo zijn bijvoorbeeld veel patiënten met een depressie geneigd tot het zich terugtrekken uit sociale contacten en zijn mensen met een angststoornis bijvoorbeeld vaak geneigd om situaties waar ze bang voor zijn te vermijden. In CGT wordt veel gewerkt met huiswerk dat patiënten in de thuissituatie moeten uitvoeren en vervolgens in de therapie wordt besproken.
Schematherapie staat wereldwijd in toenemende belangstelling bij de behandeling van mensen die voortdurend vastlopen in dezelfde valkuilen. Deze valkuilen worden ook wel schema’s genoemd. Schema’s zijn vastgeroeste manieren van denken over jezelf, de ander en de wereld om je heen. Deze vastgeroeste manier van kijken is in de loop der jaren van iemands leven ontstaan. Schema’s werken als gevoelige snaren die er onder andere voor kunnen zorgen dat stemmingen snel wisselen en dat er vaak problemen zijn in contact met anderen (terugtrekgedrag, aantrekgedrag of juist voortdurende de ander aanvallen). Bij schematherapie leert de patiënt zijn eigen schema’s te herkennen en uit te dagen. De patiënt leert in welke situaties de gevoelige snaren geraakt worden en welke gemoedstoestand dan naar boven komt. Gekeken wordt naar hoe de patiënt zich anders kan gedragen in de situatie en hoe op een andere manier met emoties en met andere mensen om te gaan. Schematherapie wordt zowel individueel gegeven als in groepstherapievorm.
Zie voor een inleidende animatie over schematherapie (klik op plaatje hieronder):
Deze animatie komt uit de e-learning module van BSL: Inleiding schematherapie.
Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is vooral effectief gebleken in de behandeling van depressieve stoornissen. Daarnaast zijn er in toenemende mate publicaties waarin de effectiviteit van IPT wordt aangetoond bij eetstoornissen als bulimia nervosa, posttraumatische stressstoornis en bij patiënten met verslavingsproblematiek. Interpersoonlijke psychotherapie richt zich op het sociale gedrag in het heden (dat mogelijk voortkomt vanuit het verleden) en de manier waarop patiënten met stresserende situaties omgaan. De patiënt krijgt uitleg over hoe zijn gedrag de ziekte in stand houdt en mogelijk verergert. Samen met de patiënt wordt een behandelfocus gekozen.
De vier behandelfocussen waaruit gekozen kan worden bij IPT zijn;
- rouw (in geval van een redelijk recent overlijden)
- rolverandering (bijvoorbeeld bij verandering in gezinssituatie of werksituatie)
- interpersoonlijk conflict (bijvoorbeeld conflict tussen partners)
- interpersoonlijke sensitiviteit (bijvoorbeeld wanneer iemand in contact met andere voortdurend tegen hetzelfde aanloopt bij zichzelf)
Naast individuele IPT is het ook mogelijk om IPT in groepstherapievorm (IPT-g) te krijgen. Meer informatie over IPT-g is te vinden in deze te downloaden folder.
Het KOP model gaat ervan uit dat klachten het resultaat zijn van de wisselwerking tussen de omstandigheden/omgevingsfactoren van de cliënt en de manier waarop de cliënt op die omstandigheden reageert. De balans tussen belastende omgevingsfactoren (O) en persoonlijk functioneren (P) kan zo ver uit het lood slaan dat er klachten (K) ontstaan: K = O x P. Van probleem naar oplossing is ontwikkeld aan de hand van het KOP-model.
Er bestaan tegenwoordig tientallen medicijnen die effect hebben op allerlei mentale processen en waarvan de werkzaamheid vaststaat. U kunt geholpen worden met angstwerende medicijnen, antidepressiva, middelen die het voelen van pijn verminderen, lithium, antipsychotica en andere medicijnen. Medicijnen worden toegepast volgens thans geldende richtlijnen zoals de Multidisciplinaire richtlijn Angststoornissen en de richtlijn Depressie, de richtlijnen van de NVvP en verder volgens de als beste beoordeelde manier (‘best practice’). Als de behandelaar meent dat behandeling met medicijnen nodig is, zal hij uitleggen om welke reden. Medicijnen worden gebruikt om klachten te doen verdwijnen en om te zorgen dat ze niet terugkeren. Medicijnen zijn niet alleen bruikbaar voor patiënten die ernstige klachten hebben, bijvoorbeeld somberheid en wanhoop, maar kunnen ook lichte verschijnselen zoals onzekerheid, stemmingswisselingen en piekeren verminderen. Voordat behandelaar en u besluiten tot een (proef-)behandeling, krijgt u begrijpelijke informatie over de werking en eventuele bijwerking van een medicijn. Wanneer een middel niet bevalt of niet of onvoldoende werkt, wordt samen verder gezocht naar het juiste medicijn. U ontvangt informatie over de juiste dosering en over de duur van de behandeling. Op vaste momenten wordt een medicijn geëvalueerd. Ook bij eventuele afbouw wordt hulp geboden. De behandeling met medicijnen staat onder verantwoordelijkheid van de psychiater.
Psychofarmaca in combinatie met psychotherapie
Door verschillend onderzoek is duidelijk geworden dat beide, zowel een therapie met praten als met het slikken van medicijnen, gunstige veranderingen in de hersenen kunnen geven en klachten verminderen. Wanneer depressies herhaaldelijk de kop op steken, kan besloten worden medicijnen met een van de vormen van psychotherapie te combineren. Ook wanneer klachten ernstig of hardnekkig zijn, kan het advies luiden om beide behandelingen te volgen. De behandelaar zal u hierover tijdig informeren. De psychiater en psycholoog werken nauw samen in de behandeling met u.
Partnerrelatietherapie (PRT) is een geschikte behandelmethode voor stellen die met behulp van een therapeut willen onderzoeken welke factoren hun relatie onder druk zet en hoe deze patronen te veranderen. Het gaat in partnerrelatietherapie om leren waarnemen en bewust worden van je eigen invloed in de relatie en het gedrag van de ander rekening houdend met de omgeving waarin je zelf en de ander bent opgegroeid. Werken aan de manier waarop je met elkaar praat over onderwerpen is daarbij een ander belangrijk punt in partnerrelatietherapie.
Emotionally Focused Therapy (EFT) is een effectieve vorm van relatietherapie, gericht op emoties en de verbinding tussen jou en je partner. Tijdens de therapie werken jullie samen aan onderling vertrouwen, veiligheid en verdieping: de basis van iedere relatie.
Indien u zich meldt met een partnerrelatieprobleem en er is daarnaast geen sprake van een psychiatrische stoornis, dan zult u de behandeling zelf moeten betalen.
COMET staat voor `Compettitive Memory Therapy’ en is een effectieve cognitief-gedragstherapeutische therapie, waarbij de zelfwaardering centraal staat. Het doel van deze training is je zelfbeeld en zelfwaardering te verbeteren.
In de therapie leer je je te richten op jouw positieve kanten en eigenschappen. Op deze manier leer je om positiever naar jezelf te kijken en een hogere zelfwaardering te krijgen.
Het besluit tot inzichtgevende psychotherapie wordt gemaakt door de behandelaar en patiënt wanneer beiden achter de werkwijze staan. De werkwijze wordt gekenmerkt door het creëren van een situatie waarin gedachten de vrije loop kunnen krijgen. Vooraf wordt met de patiënt afgesproken dat hij of zij elke zitting vertelt wat er in hem of haar omgaat. Deze manier van werken betekent hard werken, maar zorgt er geregeld voor dat bruikbaar materiaal naar voren komt. In de spreekkamer kunnen eerdere relaties en gebeurtenissen weer heel actueel worden. De rust en de concentratie op de binnenwereld kunnen nieuwe inzichten opleveren en onvermoede verbanden tonen. De therapeut is behulpzaam in het ontdekken, ordenen en soms in het begrijpen van de zaken die tijdens de zittingen naar voren komen. De therapeut zal de patiënt helpen om zich tijdens de sessies bewust te worden van veranderingen in houding, communicatie en gevoelens, ook tegenover de therapeut.
Deze vorm van psychotherapie die gebaseerd is op de kernprincipes van de psychoanalytische psychotherapie wordt toegepast bij patiënten met moeite in relaties, identiteit en bij persoonlijkheidstoornissen.
EMDR is een therapie voor kinderen, jongeren en volwassenen die last hebben van PTSS (post traumatische stressstoornis) of andere traumagerelateerde angstklachten (zoals fobieën). Dit zijn klachten die zijn ontstaan als direct gevolg van een concrete, akelige gebeurtenis en waarbij het denken aan deze gebeurtenis nog steeds een emotionele reactie oproept.
Bij EMDR wordt de cliënt verzocht de akelige herinnering op te roepen waarna een afleidende stimulus wordt geïntroduceerd. Dit kan de hand van de therapeut zijn die vraagt deze met je ogen te volgen of erop te trommelen of een koptelefoon met klikjes.
EMDR is een relatief nieuwe therapie (in 1989 ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe F. Shapiro). Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat cliënten goed reageren op deze kortdurende vorm van therapie.
Duidelijkheid wordt soms bereikt door een consultatie per telefoon of per e-mail. Dit verschaft eenvoudig en snel inzicht in de vraag of en welk uitgebreider onderzoek een oplossing kan bieden. Een consultatie wordt uitgevoerd door een psychiater of klinisch (neuro)psycholoog en duurt maximaal 30 minuten.